Opowiemy, dlaczego Wyspy Kanaryjskie są pionierami w tworzeniu i rozwoju koncepcji smart islands.
Większość z nas miała okazję już zetknąć się z terminem „smart cities”. To technologicznie zaawansowane metropolie, dostosowane do zawrotnego tempa współczesnego świata. Wykorzystują codzienny strumień innowacji, aby ułatwiać nam codzienne życie w każdym jego aspekcie. Ale nie tylko miasta mogą być inteligentne, wyspy również. Te, które spełniają kryteria smart city, można zakwalifikować jako smart islands. W tej dziedzinie Wyspy Kanaryjskie odgrywają rolę pioniera. Inteligentna wyspa smart island to taka, która potrafi w elastyczny i nowoczesny sposób zarządzać swoją infrastrukturą oraz usługami, dostosowując się do aktualnych warunków. Dotyczy to m.in. zarządzania ruchem drogowym, oświetleniem publicznym, gospodarką odpadami, systemami przeciwpożarowymi itp. W tym celu intensywnie wykorzystuje się technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT). Życie mieszkańców i turystów na Wyspach Kanaryjskich już wcześniej było komfortowe i przyjemne, ale dążenie do statusu smart islands jeszcze bardziej podnosi jakość codziennego funkcjonowania.
Projekt Antares narodził się w 2011 roku na wyspie La Palma, a jego pierwsze efekty zaczęły być widoczne w połowie dekady. Była to inicjatywa transformacji gospodarczej i społecznej opartej na nauce i technologii, mająca na celu jakościowy skok w rozwoju infrastruktury ICT, zarówno pod względem sprzętu, jak i usług – tak, aby stały się one dostępne dla obywateli, turystów i przedsiębiorstw. A jakie były jego główne filary? Wśród głównych filarów projektu znalazły się: wspieranie gospodarki cyfrowej, promowanie zrównoważonego rozwoju (czyli efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi i ograniczanie wpływu człowieka na środowisko) oraz zwiększenie bezpieczeństwa poprzez wdrażanie systemów wczesnego ostrzegania i smart procedur zarządzania ryzykiem oraz sytuacjami kryzysowymi.
Jednak to wyspa El Hierro – już w 2013 roku – zasłużyła na miano pierwszej na świecie smart island, umożliwiając odwiedzającym dzielenie się swoimi doświadczeniami za pośrednictwem Internetu i mediów społecznościowych. Sieć Wi-Fi, obejmująca 26 punktów dostępowych rozmieszczonych na terenie trzech gmin wyspy El Hierro (El Pinar, La Frontera i Valverde) została zaprojektowana z myślą o umożliwieniu transmisji danych potrzebnych do zdalnego zarządzania usługami publicznymi. Dzięki zastosowaniu czujników i scentralizowanemu przetwarzaniu informacji możliwy jest m.in. monitoring ruchu drogowego, kontrola przeciwpożarowa, zarządzanie pojemnikami na odpady czy zbiornikami wody pitnej.
To były zaledwie pierwsze kroki, ale miały ogromne znaczenie. W 2015 roku rząd Hiszpanii ogłosił pierwszy konkurs na realizację projektów Smart Islands, skierowany do lokalnych samorządów zarządzających usługami publicznymi na Wyspach Kanaryjskich i Balearach. Budżet tego programu wyniósł 30 milionów euro. Publiczna instytucja Red.es w pełni sfinansowała inicjatywy związane z infrastrukturą i usługami (na łączną kwotę 188 mln EUR do 2017 roku), polegające się na intensywnym wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w celu złagodzenia skutków izolacji wyspiarskiej tego regionu. Spośród dziesięciu zgłoszonych projektów wybrano trzy, w tym dwa dotyczące Wysp Kanaryjskich – Fuerteventury i El Hierro, które już wcześniej mogły pochwalić się znakomitymi wynikami. Na Fuerteventurze technologie ICT umożliwiły wdrożenie inteligentnych rozwiązań, które zniwelowały wykluczenie cyfrowe i poprawiły jakość świadczonych usług. Przykładem jest projekt iLight, obejmujący zarządzanie odpadami stałymi oraz oświetlenie rond.
Przekonanie Wysp Kanaryjskich o znaczeniu idei smart islands znajduje odzwierciedlenie w wydarzeniach takich jak Tenerife Smart Island, które w 2019 roku odbyło się już po raz trzeci. To wydarzenie, organizowane przez Cabildo de Tenerife (Rząd Wysp Kanaryjskich), ma na celu promowanie rozwoju oraz wdrażanie nowych technologii. Podczas konferencji omówiono wyzwania związane z smart islands, inteligentną mobilnością w miastach wyspiarskich, innowacjami w inteligentnych budynkach oraz Publicznymi Zamówieniami Innowacyjnymi (PPI), nowym narzędziem wykorzystywanym przez administrację publiczną do wspierania projektowania nowych produktów i usług.
To tylko kilka przykładów pokazujących, że Wyspy Kanaryjskie stały się interesującym kierunkiem podróży spod znaku smart. A pomysły, projekty i inicjatywy będą się mnożyć, ponieważ w dziedzinie technologii wykorzystywanych w zarządzaniu publicznym efekt domina jest nie do zatrzymania, a postęp – nieustanny i nieograniczony.
