![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resource_files/descargables-desktop.png?itok=HBmuKzGH)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_01-gal.jpg?itok=SIFXuXCX)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_01-gal.jpg?itok=SIFXuXCX)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/colorbox_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_01-gal.jpg?itok=Ih2C6jms)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_02-gal.jpg?itok=X7wkiqct)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_02-gal.jpg?itok=X7wkiqct)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/colorbox_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_02-gal.jpg?itok=GPniPpMh)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_03-gal.jpg?itok=JgQHZYZY)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_03-gal.jpg?itok=JgQHZYZY)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/colorbox_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_03-gal.jpg?itok=cdyFqahP)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_04-gal.jpg?itok=9SJMSt1C)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/masonry_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_04-gal.jpg?itok=9SJMSt1C)
![Marcos y Cordero. Senderos de La Palma](/sites/default/files/styles/colorbox_image/public/resources/resource_image/nacientes_marcos_y_cordero_04-gal.jpg?itok=KdlRj8pQ)
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/1_10.jpg?itok=ovVP99ai)
La Casa del Monte to niewielka budowla z gankiem z dachówki i drewna, usytuowana na początku szlaku prowadzącego do źródeł Marcos i Cordero. Została wzniesiona na potrzeby budujących tunele i kanał pracowników. Wyposażona jest w niewielką strefę do odpoczynku i pikniku.
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/2_12.jpg?itok=V-k5WcMX)
Od początku XX wieku rozpoczęto proces kanalizowania wody wypływającej ze źródeł Marcos i Cordero do celów wykorzystania jej potencjału energetycznego. W latach 30 zakończono prace nad drążeniem wszystkich 13 tuneli, przez które poprowadzono wodę ze źródeł i przez które będziemy stopniowo przechodzić. Najdłuższy z nich mierzy 400 metrów. 25 lat później, w 1955 roku, elektrownia wodna Central Hidroeléctrica del Mulato rozpoczęła swoje funkcjonowanie w dolnej strefie wąwozu.
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/3_12.jpg?itok=e6E4sZOj)
Między czwartym i piątym tunelem napotykamy na szlaku terasę, z której możemy zaobserwować na przeciwległej ścianie groblę pokaźnych rozmiarów. Groble to intruzyjne formacje wulkaniczne, powstające w wyniku szybkiego stygnięcia lawy poprzez wnikanie do wnętrza szczelin w macierzystej skale. Mają one zazwyczaj konstrukcję płytkową, tj. o prostokątnym kształcie. Wielokrotnie występują wraz z podziemnymi źródłami, gdyż tworzą warstwy o nieprzemakalnych właściwościach. Są to elementy o ogromnym znaczeniu krajobrazowym, gdyż wprowadzają oczywisty element różnorodności, o czym możemy się tu przekonać
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/4_12.jpg?itok=OWn9fSlR)
Przepiękny wodospad w wąwozie o długości około 30 metrów, nad którym przechodzimy malutkim mostkiem z drewnianymi barierkami. Wodospady tego typu są zwane na terenie La Palma mianem „cabocos”, związanym z technologią wodną młynów i wodospadami, których przepływ wody wymuszano z odcinka górnego do dolnego do celów poruszania ich mechanizmem.
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/5_11.jpg?itok=6YLQsgrX)
Pomiędzy znajdującymi się na trasie tunelami 9 i 10 robimy krótki odpoczynek, aby przysłuchać się dźwiękom płynącego źródła w postaci wodospadu. Jest to pierwsze miejsce, w którym wyraźne słychać dźwięk wody, choć wciąż jeszcze nie możemy zobaczyć jej źródła pomimo faktu, że towarzyszyła nam przez cały czas drogi przez kanał.
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/6_12.jpg?itok=EQK79ukm)
Niedługo przed dotarciem do źródła Marcos napotykamy niewielkich rozmiarów cementowy zbiornik przeznaczony do kontrolowania natężenia wody przepływającej przez kanał w określonym odcinku czasowym (1 godziny). Celem tego systemu było przekierowanie wody w razie gdyby źródło podawało więcej wody niż pojemność kanału. Jeśli się bowiem uważniej przyjrzymy, zobaczymy, że dotąd posiadał on większą wysokość niż na dalszym odcinku.
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/7_8.jpg?itok=Ts1nZ2GC)
Zwróćmy najpierw uwagę na piękno tego zakątka: szemrzący strumień wody po wypłynięciu z ziemi; woda skacząca po ścianie przechodzącej przez ostatni tunel oraz wydrążony w skale kanał zbierający wodę z tejże ściany. Źródło Marcos, o największym natężeniu przepływu z ich obu, pojawia się tutaj, gdyż w to właśnie w tym miejscu następuje wylew wody z podziemnego źródła; to ostatnie zawdzięcza w dużej mierze swoje istnienie ciągłemu napływowi wody z opadów tzw. „deszczu poziomego”, nawiewanego przez pasaty.
![](/sites/default/files/styles/thumbnail_listados/public/resources/resources_do_not_miss/8_9.jpg?itok=IELpacWp)
Źródło Cordero jest znacznie spokojniejsze; jest topodziemne źródło, spadające w formie trzech wodospadów wpływających do kanału. Robi mniejsze wrażenie niż źródło Marcos, zarówno pod względem natężenia przepływającej przez nie wody, jak i samej lokalizacji. Niemniej lepiej się nadaje do odpoczynku przez ruszeniem w drogę powrotną.
- Nie pozostawiaj żadnego rodzaju śmieci w środowisku naturalnym, również niedopałków papierosów. Pozostawianie resztek jedzenia sprzyja rozmnażaniu się gryzoni i kotów, stanowiących zagrożenie dla innych gatunków.
- Nie karm zwierząt ani ich nie płosz. Jeśli zobaczysz zranione zwierzę, prosimy powiadomić służby ratunkowe, dzwoniąc pod numer 112.
- Nie zabieraj ze sobą kamieni lub innych elementów środowiska naturalnego. Nie wprowadzaj zmian do środowiska, jak np. poprzez układanie stosów z kamieni.
- Podążaj wyznaczonym szlakiem i nie wchodź do obszarów zabronionych. Wyjście poza szlak powoduje szkody w środowisku naturalnym i może stanowić zagrożenie dla Ciebie i Twoich towarzyszy.
- Weź psa na smycz. Jest to bezpieczniejsze.
- Nie hałasuj (głośna muzyka, krzyki, itd.).