Na wyspie El Hierro wszystkie drogi prowadzą do Valverde. Gmina położona na północno-wschodnim krańcu wyspy to nie tylko brama na El Hierro, zarówno od strony morza, jak i powietrza, ale także zaproszenie do odkrywania zachwycającej przyrody, niezwykłych plaż i naturalnych basenów, bogatej historii oraz przyszłości pełnej blasku i zrównoważonego rozwoju.
Zielona oaza
Nazwa gminy, Valverde, nie jest przypadkowa. Gdy pierwsi osadnicy opuścili wulkaniczne wybrzeża wyspy i dotarli w jej głąb, natrafili na bujną dolinę, skąpaną w niezliczonych odcieniach zieleni. To samo doświadczenie można przeżyć dziś, przemierzając jeden z wielu szlaków łączących różne części gminy, pozostałość dawnych czasów, gdy mieszkańcy odbywali tzw. la mudada , czyli wędrówkę po wyspie w poszukiwaniu łagodniejszego klimatu, pastwisk dla zwierząt i sezonowych plonów. Dziś wszystkie te dawne drogi przekształciły się w doskonale oznakowane szlaki i trasy, które oferują wędrowcom niezliczone możliwości odkrywania wyspy. Jednym z najpopularniejszych szlaków jest La Llanía, okrężna trasa o niewielkim stopniu trudności, która w krótkim czasie pozwala podziwiać lasy wawrzynowe, fayal-brezal (lasy endemiczne) oraz wulkaniczne krajobrazy, takie jak kaldera Hoya de Fireba, Bailadero de Las Brujas , a także panoramy z Punktu Widokowego La Llanía, miejsca odpoczynku z własnym źródełkiem.
W centrum gminy rozciąga się Obszar ChronionyVentejís, 1 143-hektarowy teren wiejski, na którym rośnie drzewoGaroé, jeden z najlepiej strzeżonych sekretów dawnych mieszkańców wyspy, bimbaches. Drzewo to uważano za święte ze względu na jego zdolność do zbierania wody z deszczu poziomego, co nie tylko ocaliło pierwszych mieszkańców El Hierro przed pragnieniem, lecz również umożliwiło im rozwój jako społeczności i pozostawienie po sobie imponującego dziedzictwa. W tej okolicy znajduje się także La Albarrada, jedna z najstarszych osad na wyspie, dziś niezamieszkana, lecz wciąż udostępniona do zwiedzania, z zachowanymi kamiennymi murami wśród malowniczej przyrody.
Na wschodzie gminy leży Obszar Chroniony Timijiraque, rezerwat o znaczeniu geologicznym, w którym rosną rzadkie gatunki roślin, m.in. lengua de pájaro (rdest ptasi) czy cardonales (wilczomlecz kanaryjski). Bliskość morza i spektakularne panoramy czynią to miejsce doskonałym dla osób pragnących energicznego spaceru zakończonego kąpielą.
A skoro mowa o energii, w Valverde znajduje się Gorona del Viento, elektrownia łącząca energię wodną i wiatrową, zapewniająca wyspie zrównoważone źródła prądu. Pięć turbin wiatrowych, widocznych z różnych punktów wyspy, stało się symbolem postępu dla mieszkańców El Hierro i świata nauki. Ich model, wykorzystujący siłę wiatru i wody, był pionierski na skalę światową i został już wdrożony w innych krajach, m.in. w Republice Zielonego Przylądka. Ta prawdziwa perełka inżynierii jest udostępniona do zwiedzania po wcześniejszej rezerwacji.
Jak najlepiej korzystać z uroków morza
Gdyby Valverde można było określić kolorem, byłby nim niewątpliwie niebieski. Podobnie jak cała wyspa, gmina otwiera się na Atlantyk, który można odkrywać wiele sposobów, korzystając z licznych plaż i naturalnych basenów wzdłuż wybrzeża. Kąpieliska stanowią popularne miejsca spotkań lokalnej społeczności, co widać także w dobrze rozwiniętej infrastrukturze. Poza podstawowymi udogodnieniami wiele z nich wyposażono w wiaty piknikowe oraz miejsca do grillowania.
Wybranie najlepszego miejsca do zabawy w falach bywa niełatwe, ponieważ możliwości jest naprawdę wiele. Na północnym krańcu wyspy leży Tamaduste, niewielka nadmorska miejscowość od lat pełniąca funkcję miejsca letniego wypoczynku dla mieszkańców. Kolorowe uliczki prowadzą prosto na jedną z najbardziej tętniących życiem plaż gminy, oferującą różnorodne atrakcje wodne, w tym bodyboard. Z kolei dla miłośników nurkowania i snorkelingu najatrakcyjniejsza jest Playa del Pozo, nietypowa plaża z czarnym piaskiem i kamieniami, z której można dotrzeć do Roque de Bonanza. Ten interesujący pomnik przyrody, położony zaledwie kilka metrów od brzegu i łatwo dostępny wpław, jest domem dla wielu gatunków morskich, dlatego warto odkrywać go w masce i rurce do nurkowania.
Nieopodal lotniska znajduje się popularna plaża Varadero, urokliwe kąpielisko o typowo lokalnym charakterze, wyposażone w udogodnienia takie jak prysznice, solarium oraz podjazdy dostosowane do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.
Ponadto w gminie Valverde znajduje się kilka naturalnych basenów, z których niektóre należą do najpiękniejszych na całej wyspie. Doskonałym przykładem jest Pozo de las Calcosas, w północnej części wyspy. Ta niezwykła osada, wzniesiona z kamienia, z dachami krytymi strzechą, daje niepowtarzalną okazję, by poczuć ducha tradycyjnej architektury. Schody prowadzą do zespołu malowniczych naturalnych basenów, położonych tuż przy rozległym jęzorze lawy, który w zależności od poziomu przypływu, może pełnić funkcję słonecznego tarasu lub łagodnego zejścia do otwartego oceanu. Kierując się dalej wzdłuż wybrzeża na wschód, natrafimy na Charco Manso, dzikie kąpielisko o krystalicznie czystych wodach, otoczone jaskiniami i bazaltowymi łukami.
Ulice pełne barw i tradycji
Valverde to pierwsza zamieszkana część El Hierro, o czym świadczy wiele rozproszonych osad na terenie całej gminy. Pierwszym miejscem, które zazwyczaj przyciąga wzrok, jest Miasteczko Valverde, centralny punkt wyspy, którego dzwonnica wita przybywających gości. Założone w XV wieku w głębi wyspy, w celu ochrony przed atakami piratów, dziś jest jedyną kanaryjską stolicą położoną w interiorze. Brukowane uliczki prowadzą do zabytków, takich jak kościół Nuestra Señora de la Concepción, ratusz, Centrum Etnograficzne Casa de las Quinteras czy Casa del Conde, a także do wielu innych interesujących miejsc.
Kilka minut drogi na południe leży Tiñor, najmniejsza miejscowość El Hierro, idealne miejsce dla tych, którzy szukają spokoju i autentycznego klimatu. Nieopodal, w samym sercu płaskowyżu Nisdafe, znajduje się San Andrés, najwyżej położona wioska na wyspie, pełna niepowtarzalnego uroku. Malownicza osada otoczona jest polami i sadami, świadczącymi o jej rolniczej tradycji. Zachowane w doskonałym stanie wiekowe domy sprawiają, że spacer po wiosce przypomina podróż w czasie. To wrażenie jeszcze się pogłębia, gdy na drodze napotkamy jedno z wielu stad pasących się w tych stronach. Docierając do krańców gminy, trafimy do Isora, urokliwej miejscowości położonej w strefie średnich wysokości, która przekształciła dawne kasyno w Centrum Interpretacji Rezerwatu Biosfery. Isorasłynie również ze swojego spektakularnego punktu widokowego, z którego roztacza się wyjątkowa panorama na Pomnik Przyrody Las Playas oraz Roque de Bonanza.
W północnej części gminy leży Echedo, kraina winnic. Mieszkańcy El Hierro uważają ten rejon za miejsce o najlepszym klimacie na wyspie, co potwierdza słodycz tutejszych owoców, zwłaszcza jeżyn, oraz znakomite wina zchronioną nazwą pochodzenia. Przechadzka lokalnymi ulicami to prawdziwa przyjemność, którą można dowolnie przedłużać, ponieważ Echedo stanowi zarówno punkt startowy, jak i przystanek na licznych szlakach.
W Valverde znajdują się także nadmorskie miejscowości, w których można delektować się morską bryzą i szumem fal oraz skosztować świeżych, tradycyjnych dań rybnych. Oprócz portu La Estaca, na wschodnim wybrzeżu, gmina obejmuje Timijiraque, dawniej słynące z salin, Las Playas oraz La Caleta, małą nadmorską miejscowość z zaskakującą strefą kąpielową, uwielbianą przez rodziny i miłośników nietypowych kąpielisk.
Wędrówka pośród wysokości
Piękno natury Valverde można odkrywać nie tylko z poziomu ziemi. Mieszkańcy wyspy wykorzystali strome ukształtowanie terenu, tworząc liczne punkty widokowe, z których można podziwiać spokojne krajobrazy El Hierro z różnych perspektyw. W północnej części gminy, nieopodal Guarazoca, znajduje się prawdopodobnie najpopularniejszy na wyspie punkt widokowy La Peña. Z tego miejsca roztacza się wspaniały widok na dolinę El Golfo a jednocześnie można lepiej poznać kanaryjskiego architekta Césara Manrique, twórcę tego punktu widokowego oraz skorzystać z kawiarni lub restauracji znajdującej się na miejscu. Od dziesięcioleci miejsce to objęte jest ochroną jako dobro kultury.
Na drugim krańcu Valverde zaledwie cztery kilometry dalej, znajdują się jeszcze dwa wyjątkowe miejsca do podziwiania widoków. Z punktu widokowego Las Playas położonego powyżej 1000 metrów, rozciągają się rozległe panoramy zatoki oraz Pomnika Przyrody Las Playas. Niepowtarzalne widoki dostępne są zarówno w świetle dnia, jak i nocą, gdyż punkt ten stanowi idealne miejsce do obserwacji nocnego nieba El Hierro. To jednak nie wszystko, bo Valverde oferuje także inne atrakcje dla poszukiwaczy nietypowych doświadczeń. Przykładem jest Las Pernadas, skromny punkt widokowy przy HI-5, z którego można jednocześnie podziwiać Montaña del Tesoro, linię brzegową Tamaduste oraz przepływające statki i przelatujące samoloty.